Werkschakelaars met hangslotbeveiliging

Werkschakelaars en motorbeveiligingsschakelaars

Een werkschakelaar – ook wel hoofdschakelaar, isolatieschakelaar of lastscheider genoemd – is bedoeld om elektrische apparatuur die op een circuit is aangesloten, spanningsvrij te maken. Dit ge

beurt voornamelijk om de veiligheid te waarborgen tijdens onderhouds- en reparatiewerkzaamheden. Lastscheiders onderbreken de elektrische stroomkring om de stroomtoevoer te stoppen en worden daarom veel gebruikt in industriële toepassingen en fabrieksomgevingen. Tijdens het gebruik worden ze gecombineerd met schakelaars en geaard via aardedraden, om extra veiligheid te bieden aan professionals die werken aan complexe elektrische installaties of onderhouds- en herstellingswerkzaamheden uitvoeren.

Werkschakelaars zijn niet bedoeld om circuits te regelen; hun enige functie is het veilig onderbreken van de stroomtoevoer.

De hoofdschakelaars van de EME5-reeks worden gebruikt in diverse industrieën en omgevingen. Deze apparaten staan bekend om hun eenvoudige installatie en ingebruikname, hoge mate van veiligheid en betrouwbaarheid, lage onderhoudsvereisten dankzij hun robuuste ontwerp, en de mogelijkheid om te worden vergrendeld, waardoor onbedoeld activeren wordt voorkomen.

Het loskoppelen van componenten van onder spanning staande delen van het systeem is de eenvoudigste (onbelaste) schakelhandeling. Isolatie is meestal noodzakelijk voor veilig onderhoud, herstel en vervanging van onderdelen in het energiesysteem. Pas na isolatie mag een persoon de betreffende apparatuur benaderen. Vaak is het wettelijk verplicht om een zichtbare onderbreking te hebben tussen spanningsvoerende en werkbare delen.

Isolatieschakelaars onderbreken motoren en elektrische apparatuur

Lastscheiders (aan/uit-schakelaars) worden vaak ingezet in fabrieken, commerciële en industriële omgevingen voor het onderbreken van circuits, handmatig schakelen, en het isoleren van de netspanning. Hoofdschakelaars worden gebruikt om elektrische apparatuur los te koppelen voor onderhoud, herstellingen of in geval van nood. Vooral bij krachtige elektrische apparatuur is het essentieel om de installatie volledig te ontladen voordat met onderhoud of herstel wordt gestart. Naast het simpelweg onderbreken van de stroomtoevoer, helpt de schakelaar ook bij het scheiden van verschillende componenten binnen het elektrische systeem.

Het werkingsprincipe van een hoofdschakelaar is eenvoudig. Deze onderbreekt de stroomtoevoer of voedingsbron, zodat onderhoud, inspectie en reparaties veilig en gemakkelijk kunnen worden uitgevoerd door elektriciens, monteurs of technici. Deze schakelaars zorgen voor de veiligheid van zowel apparatuur als personeel. Door het risico op mechanische en elektrische ongevallen te minimaliseren, dragen ze bij aan een veilige werkomgeving, vooral tijdens reparatie- en onderhoudsperiodes. Om te zorgen voor een blijvende veilige uitschakeling, kunnen de EME5-schakelaars mechanisch worden vergrendeld in de UIT-stand met een hangslot.

De primaire functie van aan/uit-schakelaars blijft echter het fungeren als noodstopschakelaar. Ze moeten daarom goed zichtbaar, eenvoudig bereikbaar en permanent herkenbaar zijn voor operatoren. Daarom zijn hoofdschakelaars voorzien van specifieke kleuren die voldoen aan de vereisten van de relevante normen en regelgevingen.

In onze huizen gebruiken we een eenvoudige schakelaar, hendel of stekker om een elektrisch apparaat op het stroomnet aan te sluiten. Wanneer we op een knop drukken, aan een hendel trekken of de stekker uittrekken, wordt de stroom uitgeschakeld. In tegenstelling tot huishoudelijke installaties, zijn industriële machines en apparatuur vaak met elkaar verbonden. Soms moet één onderdeel worden losgekoppeld voor onderhoud, terwijl de andere blijven werken. In zulke situaties is simpelweg de stekker uittrekken niet voldoende. Dan komen werkschakelaars van pas. Zij onderbreken de stroomtoevoer naar het apparaat, wat de veiligheid van werknemers waarborgt en het risico op elektrische schokken voorkomt.

Hoe werkt het?

De belangrijkste functie van een isolatieschakelaar is de elektrische stroom loskoppelen van de belasting (bijv. een motor). De schakelaar bevat twee metalen platen die van elkaar worden gescheiden wanneer de schakelaar wordt geopend. Door aan de draaiknop te draaien kunnen de metalen platen worden gescheiden (UIT) of gesloten (AAN). Wanneer de platen gescheiden zijn, kan er geen stroom meer vloeien.

Een motor is een inductieve belasting. Wanneer zo’n belasting plotseling van de stroomtoevoer wordt losgekoppeld, blijft de elektrische stroom als het ware 'doorduwen'. Dit is een bekend verschijnsel – iedereen heeft weleens een vonkje gezien bij het uitschakelen van een licht. Maar die vonkvorming brengt echter ook risico’s met zich mee: de metalen contactplaten van een schakelaar kunnen door deze plotselinge stroompieken aan elkaar vastlassen. Als de contacten eenmaal aan elkaar vastzitten, is het niet meer mogelijk om de schakelaar te openen en de stroom te onderbreken.

Bij een gewone schakelaar is dit een reëel gevaar, maar niet bij de EME5-schakelaars! Deze zijn namelijk uitgerust met veiligheidscontacten voor een gedwongen opening. Zelfs als de contacten door een te hoge stroom zijn vastgelast, worden ze dankzij een ingenieus systeem mechanisch van elkaar losgetrokken. Daarom kunnen EME5-schakelaars dus ook worden gebruikt als noodstopschakelaars.

Hoe kies ik de juiste schakelaar voor mijn project?

Een elektrisch systeem met een eenfasige 230V-voeding kan van het net worden losgekoppeld met een tweepolige hoofdschakelaar. Bij deze installaties moeten L en N worden onderbroken.

Bij driefasige systemen moeten vier draden worden onderbroken: L1, L2, L3 en N. Daarom hebben hoofdschakelaars voor driefasige systemen vier polen.

Soms is ook terugkoppeling nodig om te weten of de schakelaar actief is. Dit kan via een hulpcontact, wat ook nog andere functies kan vervullen, zoals het sluiten van een klep.

De EME5-reeks van schakelaars bevat modellen met twee of vier polen en hulpcontacten. Het is ook belangrijk om na te gaan of de schakelaar de maximale stroom kan onderbreken. Bij twijfel is het verstandig om een zwaarder type te kiezen.

Hoofdschakelaars voor eenfasige belastingen hebben twee polen.

We bieden een basisuitvoering zonder hulpcontacten voor belastingen tot 2,2 kW, en een uitvoering voor belastingen tot 3,0 kW met 1x NO (normaal open) en 1x NC (normaal gesloten) hulpcontact.

Hoofdschakelaars voor driefasige belastingen hebben vier polen.

De basisuitvoering zonder hulpcontacten schakelt belastingen tot 3,7 kW. De overige vierpolige hoofdschakelaars zijn geschikt voor belastingen tot 5,5 kW, 15 kW of 30 kW en zijn uitgerust met 1x NO en 1x NC hulpcontact.